လိင္မွ တဆင့္ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါ(Sexually Transmitted Diseases-STD)ေတြဆိုတာ လိင္ဆက္ဆံရာမွတဆင့္ တေယာက္ကို တေယာက္ ကူးစက္ ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ေလ့ရွိတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာပါ၀င္ ပါတယ္။ ဒီတပတ္ရဲ႕ လိင္ဆက္ဆံမႈ ဆုိင္ရာ ပညာေပးအျဖစ္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါ ေတြ အေၾကာင္း တင္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ ကူးစက္ေရာဂါ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ေရာဂါထိန္း ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးစင္တာ (CDC) ရဲ႕ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ STDs အမ်ိဳးေပါင္း ၂၀ေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ သိ ရပါတယ္။ ကူးစက္မႈက လိင္မႈကိစၥမွာပါ၀င္တဲ့ လိင္အဂၤါေတြ၊ စအို၊ ပါးစပ္ကေန တဆင့္ျဖစ္ေပၚႏိုင္သလို ေသြးကေန တဆင့္လည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါပိုးရွိေနသူရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာက အရည္နဲ႔ တစ္သွ်ဴးေတြကေနၿပီးေတာ့လည္း ေရာဂါမရွိသူဆီကို ကူး ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စနစ္တက် သန္႔ရွင္းမႈျပဳလုပ္မထားတဲ့ ေဆးထိုးအပ္ေတြကို လူအမ်ားနဲ႔ ခြဲေ၀အသံုးျပဳျခင္း ကလည္း STDs အပါအ၀င္ အျခားေရာဂါေတြကို ကူးစက္ေစႏိုင္တဲ့ အေျခအေန တခုျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြကိုေတာ့ STDs လို႔တရား၀င္မသတ္မွတ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အသည္းေရာင္ ေအ၊ စီနဲ႔ အီး တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပိုးေတြက လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ သလို တျခားနည္းလမ္းေတြကေန တဆင့္လည္း ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ ပညာရွင္ အခ်ိဳ႕က STDs ထဲမွာထည့္ၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ မထည့္သြင္းၾကပါဘူး။
STDs ဟု အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး မေရြး အရြယ္မေရြး အဆင့္အတန္း မေရြး ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာ ျပသျခင္း မရွိဘဲနဲ႔လည္း မိမိတို႔ရဲ႕ လိင္ဆက္ဆံဖက္ထံကို ကူးစက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ STDs ရွိေနေပမယ့္ ေရာဂါလကၡဏာ မျပတာေတြ လည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးကို အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုမွာေတြ႕ရၿပီေတာ့ အမ်ိဳးသား အခ်ိဳ႕လည္း ျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးျပႆနာနဲ႔ STD ရဲ႕ ေရရွည္ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြကိုေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြထက္စာရင္ အမ်ိဳး သမီးေတြက ပိုၿပီးခံစားၾကရပါတယ္။ Pelvic Iflammatory Disease (PID) လို႔ ေခၚတဲ့ တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါမ်ား ေယာင္ ရမ္းျခင္းလိုမ်ိဳး တခ်ိဳ႕ STD ေတြက သားအိမ္ျပြန္နဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္ အနာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအနာေၾကာင့္ မ်ိဳးပြား အဂၤါေတြကို ထိခိုက္ေစၿပီးေတာ့ Ectopic Pregnancy လို႔ ေခၚတဲ့ သားအိမ္ျပင္ပမွာ သေႏၶတည္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳး သမီး ေတြ ကေလးမရႏိုင္ေတာ့တဲ့ အထိျဖစ္သြား ႏိုင္သလို အသက္ အႏၲရာယ္ေတာင္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။
STD အမ်ားစုဟာ မိခင္ကေန ကေလးငယ္ဆီကို မေမြးဖြားခင္မွာေရာ ေမြးဖြားစဥ္နဲ႔ ေမြးဖြားၿပီး မၾကာခင္အထိ ကူးစက္ ႏိုင္ ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ STDs ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားေတြနဲ႔ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကပ္ပါးပိုး နဲ႔ မိႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ STD ေတြကေတာ့
ရွန္ကာရြိဳက္ (Chancroid)
ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ လိင္အဂၤါေတြမွာ အနာျဖစ္ၿပီးေတာ့ နာက်င္မႈ ခံစားရပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယား ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါပါ။ ပဋိဇီ၀ ေဆး၀ါးေတြနဲ႔ ကုသရင္ ေပ်ာက္ကင္းပါတယ္။
Chlamydia
သူလည္း ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ STD ပါ။ အမ်ိဳးသမီး ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္နဲ႔ အမ်ိဳးသား ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္မွာ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာျပမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါေတြက အရည္ဆင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ဆီးသြားတဲ့ အခါ ပူျခင္း၊ နာျခင္းေတြ ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ ေဆး၀ါးေတြနဲ႔ ကုသရင္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။
ဂႏိုရီးယား(Gonorrhea)
အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါေတြက အရည္က်လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေရာ ဂါ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး။ ဆီးသြားရင္ နာက်င္ပါမယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါမ်ား ေယာင္ ရမ္းျခင္း၊ သားအိမ္ျပင္ပမွာ သေႏၶတည္ျခင္းနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလးမရႏိုင္ေတာ့ျခင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Granuloma Inguinale
ေပါင္ၿခံတ၀ိုက္မွာ နာက်င္ျခင္းမရွိတဲ့ အနာေတြေပါက္ပါမယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ေပမယ့္ ေပ်ာက္ကင္းဖို႔ အနည္းဆံုး ၃ပတ္ေလာက္ၾကာမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဆစ္ဖလစ္ (Syphilis)
ေရာဂါလကၡဏာေတြက သိပ္မထင္ရွားတဲ့ အတြက္ အစပိုင္းမွာ သတိမထားမိတာမ်ိဳး ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ လိင္အဂၤါ မွာ နာ က်င္ျခင္း မရွိတဲ့ အနာေတြေပါက္လာၿပီး သူ႔ဖာသာျပန္ေပ်ာက္သြားတဲ့ အတြက္ အမွတ္တမဲ့ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဖု အပိမ့္ ထြက္ျခင္း၊ ဖ်ားနာျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းနဲ႔ အဆစ္အျမစ္ေတြ ကိုက္ခဲျခင္းေတြ ခံစားရပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ တဲ့ ေရာဂါပါ။
လိင္လမ္းေၾကာင္း ေရယုံ (Genital Herpes)
လိင္အဂၤါမွာ နာက်င္တဲ့ အရည္ၾကည္ဖုကေလးေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ကေလးေမြးဖြားစဥ္ မိခင္ကေန ကေလးကို ကူး စက္ ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ကုသရင္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေပမယ့္ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာ အနာမရွိေပမယ့္ ျဖစ္ဖူးတဲ့ သူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံရင္ လူေကာင္းကိုလည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
လိင္လမ္း ၾကြက္ႏို႔ (Genital Warts )
လိင္အဂၤါ နဲ႔ စအိုတ၀ိုက္မွာ နာက်င္ျခင္းမရွိတဲ့ အဖုေလးေတြ ေပါက္လာပါမယ္။ လိင္ဆက္ဆံရာမွေန ကူးစက္ တတ္ပါ တယ္။ မိခင္ကေန ကေလးကို ကူးစက္ႏိုင္ပါ တယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ (Hepatitis)
အသဲေရာင္ ဘီ နဲ႔ ဒီ က လိင္ေၾကာင့္ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ ေအ၊ စီ နဲ႔ အီးကေတာ့ လိင္ေၾကာင့္ ကူးစက္ႏႈန္း နည္းပါး ပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ အသဲေရာင္ ဘီ ကူးစက္မႈရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က လိင္ဆက္ဆံရာမွ တဆင့္ ကူးစက္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ယူဆထားပါတယ္။ ဘီပိုး အတြက္ကေတာ့ ကာကြယ္ေဆးလဲရွိေနပါၿပီ။ ေနာက္တခုကေတာ့ ကမာၻနဲ႔ အ၀ွမ္းသိၿပီးသားျဖစ္တဲ့ ခုခံအား က်ဆင္းတဲ့ေရာဂါ (HIV/AIDS ) ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကုသမလဲ
မိမိမွာ STDs ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရင္ သို႔မဟုတ္ STDs ရွိသူနဲ႔ ဆက္ဆံမႈရွိတယ္လို႔ ယူဆရင္ ေဆးစစ္ဖို႔ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါ တယ္။ ဆရာ၀န္ဆီ အျမန္ဆံုးေရာက္ေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ ဒါမွလည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ ကူးစက္မႈေတြကို ေရွာင္ ရွားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး (Sexually Transmitted Diseases (STDs) Prevention)
လိင္ေၾကာင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားကာကြယ္ ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခင္အပတ္က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ “ေဘးကင္း လံုၿခံဳေသာ လိင္ဆက္ဆံေရး” ေဆာင္းပါးတြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။
Credit:Irrawaddy
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon